مدل‌سازی مطلوبیت بالقوه زیستگاه جبیر (Gazella bennettii shikarii) در پناهگاه حیات‌وحش نایبندان

Authors

  • جلیل سرهنگ زاده استادیار گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
  • حسن اکبری مدرس گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
Abstract:

چکیده جبیر (Gazella bennettii shikarii) کوچک‌ترین آنتیلوپ ایران است که جمعیت و دامنه انتشار آن نسبت به گذشته کاهش زیادی داشته است. این گونه سازگار با زیستگاه­های خشک و بیابانی است و پناهگاه حیات‌وحش نایبندان به‌عنوان یک‌پارچه‌ترین و بکرترین زیستگاه باقیمانده جبیر در ایران شناخته می­شود. برای مدلسازی مطلوبیت زیستگاه جبیر در این پناهگاه ابتدا با بازدید‌های میدانی در منطقه لایه‌ حضور گونه تهیه شد. به منظور مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه جبیر با استفاده از نقاط حضور، از روش تحلیل فاکتور آشیان اکولوژیک (ENFA) بهره‌گیری شد. متغیرهای مستقل محیط‌زیستی درصد شیب، طبقات جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، اشکال توپوگرافی و ژئومرفولوژی، پوشش‌گیاهی منابع آب و متغیرهای توسعه انسانی نظیر روستاها و جاده‌ها در مدل‌سازی استفاده شدند. نتایج نشان داد جبیر تمایل به زندگی در زیستگاه‌هایی در محدوده ارتفاعی 570 تا 1800 متر از سطح دریا؛ شیب 5 تا 30 درصد، جهت جغرافیایی شمال، نزدیک چشمه‌ها، آبراهه‌ها و کوهپایه‌ها و تیپ‌های گیاهی تاغ، اشنان و درمنه دارد. براساس مدل‌سازی انجام شده 58/33 درصد از وسعت نایبندان، زیستگاه مطلوبی برای جبیر است. حفاظت مناسب از زیستگاه‌های مطلوب منطقه و پیشگیری از تخریب آن‌ها به‌ویژه از طریق توسعه جاده‌ها و معادن و انجام مطالعات تکمیلی برای تعیین کریدورها و جابجایی جبیر به خارج از منطقه، ضروری به نظر می­ رسد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ترکیب و رجحان غذایی جبیر (Gazella bennettii shikarii)در فصل بهار در پناهگاه حیات‌وحش دره‌انجیر، استان یزد

در این مطالعه، ترکیب و رجحان غذایی جبیر در پناهگاه حیات وحش  دره­انجیر، در فصل بهار مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، ابتدا محدوده پراکنش جبیر در منطقه تعیین شد. پس از آن تعداد 12 ترانسکت در محدوده مورد مطالعه انتخاب و به­صورت پیاده مورد پیمایش قرار گرفت و گونه­های گیاهی که در طول این ترانسکت­ها مورد مصرف جبیر قرار گرفته بودند، شناسایی شد. از آن جایی که علفخوار مشابه جبیر در محدوده مورد مطالع...

full text

بررسی ترکیب و رجحان غذایی جبیر (gazella bennettii shikarii)در فصل بهار در پناهگاه حیات وحش دره انجیر، استان یزد

در این مطالعه، ترکیب و رجحان غذایی جبیر در پناهگاه حیات وحش  دره­انجیر، در فصل بهار مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، ابتدا محدوده پراکنش جبیر در منطقه تعیین شد. پس از آن تعداد 12 ترانسکت در محدوده مورد مطالعه انتخاب و به­صورت پیاده مورد پیمایش قرار گرفت و گونه­های گیاهی که در طول این ترانسکت­ها مورد مصرف جبیر قرار گرفته بودند، شناسایی شد. از آن جایی که علفخوار مشابه جبیر در محدوده مورد مطالع...

full text

ارزیابی مطلوبیت زیستگاه جبیر (Gazella bennettii) با استفاده از روش HEP (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده سنگ مس)

 امروزه از آن­ جایی­ که رشد جمعیت، باعث تخریب زیستگاه­ های حیات‌ وحش در سطح وسیع شده است لذا حفظ و گسترش زیستگاه‌ها نقش به ­سزایی در حفظ حیات‌ وحش و به تبع آن، تنوع‌ زیستی دارد و با ارزیابی زیستگاه به ­راحتی می ­توان به کیفیت زیستگاه‌ رسید. منطقه حفاظت‌ شده سنگ ‌مس، یکی از بهترین و امن‌ ترین زیستگاه‌های جبیر در استان کرمان است. این پژوه...

full text

بررسی ترجیح زیستگاهی و اندازه گروه‌های جبیر (Gazella bennettii) در پناهگاه حیات وحش دره انجیر یزد

Chinkara is classified as a vulnerable species (IUCN, 2009). Yet, there is a little information on its biological characteristics and habitat in Iran. This study focuses on the habitat preference and social pattern of this species in Dareh-Anjeer wildlife refuge in 2010-2011. We first determined habitat boundaries of Chinkara in the area. During the survey, 15 transects were located within diff...

full text

برآورد ظرفیت برد تغذیه ای زیستگاه های خشک ایران مرکزی برای جبیر (مطالعه موردی: پناهگاه حیات وحش دره انجیر)

در این مطالعه، ظرفیت برد تغذیه‌ای زیستگاه جبیر ((Gazella bennettii shikarii Groves, 1993)در یکی از خشک‌ترین مناطق حوزه انتشار گونه در ناحیه ایران مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا به تعیین دوره بحرانی و مدت (طول) آن در پناهگاه حیات وحش دره‌انجیر پرداخته شد. پس از آن با توجه به ارجحیت غذایی گونه‌ها در فصل بحرانی، میزان تولید با استفاده از روش نمونه‌برداری مضاعف در محدوده زیستگاه‌های م...

full text

مطالعه تکثیر در اسارت جبیر (Gazella dorcas) در پناهگاه حیات وحش شیر احمد سبزوار

مطالعه تکثیر و پرورش در اسارت جبیر یکی از گونه های در معرض انقراض ایران با زنده گیری 5 راس (2 نر و 3 ماده) از پناهگاه حیات وحش نای بندان طبس آغاز شد . جبیر های زنده گیری شده به یک ناحیه محصور شده به وسعت 3 هکتار در شیر احمد سبزوار منتقل شدند شاخص های رفتاری و زیستی گونه جبیر از قبیل تغذیه جفت گیری قابلیت تولید مثل نرخ مرگ و میر رشد جمعیت و همچنین رفتار آنها در مقابل انسان در این قماله مورد بح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 3

pages  59- 70

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023